Değerli Hocamız Prof. Dr. Süreyya Ülker'in Us yürütümleriyle özleştirmeler:
Gitarın öz Almanca karşılığı olan Zupfgeige'nin çevirisi olan çekmekeman sözünün yapısında bulunan Farsça keman sözünün yerine halk dilimizde keman anlamında kullanılan yansıma
gıygı sözünün konmasıyla oluşacak
çekmegıygı sözü hem geniş hem de dar anlamındaki karşılığının eşanlamlısı olarak sunulabilir.Dar anlamdaki gitarın yersuya
Akdeniz Tekne'sinden yayıldığı göz önüne alınarak oluşturulacak
akdeniz yongarı sözü bu çalgının eşanlamlısı olarak sürülebilir.
Gitarın Latince adı olan olan cithara sözü İngilizcede bu çalgının düncel biçimlerini tanımlar .gitarın iki düncel ismi vardır. Bunlardan biri
antik gitar, öbürü
orta çağı gitarıdır. antik gitara Fransızcada
cithare, İngilizcede
antiuque guitar,
cithara,
cithare adları verilir.Orta çağı gitarınaysa İngilizcede citharanın yanısıra
medieval guitar denir.
Yongar sözü, cithara' nın çevirisi olarak bu kavramlarında karşılığıdır.Antik gitar anlamındaki yongarın eş anlamlısı
eski çağ yongarı ,
ortaçağ gitarı anlamındaki yongarın eşanlamlısıyla
orta çağ yongarıdır.
Çeşitli ülkelerdeki yongarın çeşitli biçimlerinin başlıcaları:
Balalayka,
banço,
bugarija,
chittarino,
cither,
cittern,
gittern,
sundardır.
Balalayka, karnı üçgen biçiminde olan Rus yongarıdır. Adı
üçgenyongar biçiminde özleştirilebilir.
Banço Amerikan siyahlarının çaldıkları değirmi karınlı yongardır.Sözcük, sözlüklerimize
banco,
bancu,
banjo biçimlerinde de girmiştir.İngilizce özgün adı banjodur.Bir Afrika dili olan Kimbundu dilindeki
mbanza sözünden bozmadır.Adı
değirmi yongar biçiminde özleştirilebilir.
Burgaija, eskiden tanburika orkestralarında düzün çalgısı olarak kullanılıp, bugün yerini akordeona bırakmış olan bir Hırvat ulusal çalgısıdır.Adı Hırvatça halk ozanı anlamına gelen
bugarin sözünden bozmadır.Bugarin sözü Latince Bulgar anlamına gelen
bugaricustan bozmadır.Bulgarlar Ortodoks olduğunda bulgar sözü orta çağda batıda sapık , değersiz kişi , herif anlamlarında kullanılır olmuş.Sözcük orta Fransızca
bougre üzerinden ingilizceye de
bugger biçiminde girmiş.Çalgının adı
ozan yongarı biçiminde özleştirilebilir.
Chitarrino küçük bir İtalyan gitarı olup adı
yongarcık biçiminde özleştirilebilir.
Cittern, daha çok Almanların kulandıkları bir yongarın İngilizce adlarında biridir.İngilizce
cithern,
cithern adlarıyla da anılır.Almanca adları
Lutherzither ile
orman yongarı anlamına gelen
Waldzither,Latince adı
cithara germanica et italicadır.
Orman yongarı sözü doğal karşığıdır.
Cittern'in İngilizce eşanlamalarından biri olan cither sözü ayrıca yatırılarak çalınan bir yongarında adıdır.Adı
yatık orman yongarı biçiminde özleştirilebilir.
Gittern, bir çeşit orta çağ yongarının İngilizce adıdır. Adı,
yongarca biçiminde özleştirilebilir.
Sundar, evliya çelebinin sözettiği 10 telli bir kürt çalgısıdır.Gazimihal, üçtelliye Kuzey Hint'te sundari dendiğini belirmektedir.Çelebi'nin sözünü ettiği çalgının 10 telli olması bu bilgiyle çelişmektedirç Webster'de sundari sözünün Bengal ormanlarında yetişen bir ağacın Santrikçe adı olduğu belirtilmiştir.
Genel Ağda sundari adlı bir hint çalgısı bulunamamıştır.Santur ya da suntur denen yatuğanın Farsça adı olan
senturdan bozma olabileceği düşünülüyor.Yapıca 8 telli orman yongarına uyan bu çalgıya bir dönemler Doğu Anadolu'da çalınmış olması ve Hint çıkaklı olma olasılığından dolayı
doğu yongarı denebileceğini düşünülebilir.